Fascinatie

Ik heb een nieuwe fascinatie. Die fascinatie gaat over alledaagse gesprekjes die ongeveer zo gaan:
A: “Ik vond het een fijne training”
B: “Het was ook een fijne training!”

Nog een voorbeeld:
A: “Ik voel me prettig in haar aanwezigheid.”
B: “Zij is ook een heel prettig mens!”

Valt je iets op?

Persoon A zegt iets vanuit zichzelf. Hoe hij iets ervaart of hoe hij zich ergens bij voelt. Persoon B reageert met een ‘is’.
Ik probeer de functie van deze boodschap te begrijpen en zal beginnen om uit te leggen wat het met me doet.

Op het moment dat ik zeg “Ik vind dat eng, het maakt me bang.” En een ander reageert met “Maar dat is ook vreselijk eng,” dan voel ik me klein. Wat de ander doet, komt op mij over als het geven van een bevestiging van wat ik zeg vanuit een groot ‘alwetend’ perspectief: de waarheid. Ik interpreteer zijn reactie als “Ja, wat je zegt klopt en ik weet dat.” En daarmee ervaar ik dat hij of zij zich in de positie plaatst van degene die ‘de waarheid bewaakt’, en in mijn beleving dus boven mij (want ik heb slechts mijn particuliere waarneming). Hij maakt zich groot, ik voel me klein. Ik ervaar zijn reactie dan op betrekkingsniveau: hij zegt iets en drukt daarmee zijn verhouding tot mij uit en mijn verhouding tot hem. Hij alwetend, ik niet.

Waarom doen mensen dit (en ik ook)? Ik vermoed dat dit komt omdat we ons niet altijd bewust zijn van het feit dat we de werkelijkheid allemaal anders ervaren. En zeker als mijn uitdrukking van mijn ervaring aanhaakt bij hoe die ander het heeft ervaren, dan kan de neiging ontstaan om te zeggen ‘Zo was het ook’ (want jij hebt het zo ervaren, en ik heb het zo ervaren, dus dan zal het zo zijn). Dit is een redeneerfout. Wat ik in zo’n conversatie wil is niet een zoektocht naar de waarheid, ik wil mijn ervaring delen.

Mogelijk wil die ander slechts bevestiging geven omdat hij denkt dat ik dat prettig vind, of omdat hij dat zelf prettig vindt.

Maar… hoe kan een ander mijn ervaring bevestigen? Mijn ervaring is immers van mij, evenals mijn oordeel.

Een variant daarop is:
A: “Ik word zo blij als ik haar zo zie spelen in de zandbak”
B: “Ik ook!”

Ook hier reageert de ander bevestigend, hoewel hij de aandacht hiermee op zichzelf richt. “Ik ervaar het ook zo.”

De ander reageert mogelijk zo vanuit gewoonte of een diep verlangen om een zelfde wereldbeeld te hebben. “Oh jij vindt dat ook eng, hiep hiep hoera, zo zie ik het ook. Nu zijn we samen bang! Dat verbindt ons!” en “Wat fijn, nu zijn we samen blij, nu we haar zo zien spelen!” Mogelijk komt de behoefte om mij te bevestigen vanuit een ‘is’ of vanuit een ‘ik ook’ voort uit de behoefte aan verbinding.

Maar het gekke is, ik ervaar het niet als verbindend. Nog sterker: vaak houdt het gesprek daar dan ook op. Er was een opening, maar nee… de deur wordt dicht geslagen (“Ja, leuk he!”). Het is een gespreksstopper (“Ja we zijn het eens he, hup naar het volgende onderwerp”).

Wat verbindt is nieuwsgierigheid en interesse. (Zei ik echt ‘is’?)
Misschien worden we niet van hetzelfde bang of van hetzelfde blij. En misschien wordt mijn ervaring wel gekleurd door mijn verleden en die van jou door waar je van droomt. Door met elkaar in gesprek te gaan over wát ons bang of blij maakt, ontdekken we de gelaagdheid van dat wat we ervaren.

Ga hier maar vanuit: de ander ziet het anders dan ik en zijn ervaring kan mijn ervaring verrijken en andersom.

“Ik word zo blij als ik haar zo zie spelen in de zandbak”
“Wat zie je dan?”
“Ik zie dat ze opgaat in haar spel en steeds nieuwe dingen bedenkt.”
“En dat maakt je blij?”
“Ja! Wat zie jij?”
“Ik zie een meisje dat lacht en zingt terwijl ze speelt.”

Wil je een echt gesprek met een ander? Stel vragen!

Toets jouw aannames en die van de ander. Wees nieuwsgierig!

Als filosoof neem ik graag de rol van de ‘onwetende’ in: leg het me maar uit! Die houding kan iedereen aannemen. Je hoeft niet meteen te weten wat een ander bedoelt. Snelle aannames leiden eerder tot verwarring dan verbinding en opheldering. Vraag en vertraag!

Ik ervaar vragen van anderen als prettig als ze werkelijk meer willen weten. We verkennen elkaars wereldbeelden, als gezamenlijke activiteit. En daarmee komen we ook verder: ik leer van de ander door de vragen die hij stelt en andersom. We leren van elkaars vragen en van elkaars ervaring, en ontdekken daarmee de gelaagheid van de werkelijkheid.

Jij bent werkelijk anders dan ik.

Related posts:

Backed by next generation DAG tech and potassium, BANANO is a cryptocurrency getting into your wallet fast, feelessly, and with loads of fun. BANANO is distributed for free to everyone. Its…

Working in sales is a very rewarding position, yet you must be aware that your customers receive the biggest priority and their satisfaction is essential to the continuation of your job in sales…

As you might have noticed, mindfulness has been under the spotlight the latest years as a way to improve wellbeing. A lot of scientific research has been made and the results are not definitive but…